Kenmerken Parlementaire Democratie
De kenmerken van een parlementaire democratie herkennen en benoemen.
Nederland heeft een parlementaire democratie: een vorm van democratie waarbij de burgers kunnen stemmen op volksvertegenwoordigers in het parlement (Eerste Kamer en Tweede Kamer), die het land besturen.
Kenmerken van onze parlementaire democratie zijn:
Volksvertegenwoordigers: burgers kiezen andere burgers (volksvertegenwoordigers) die namens hun in het parlement zitten en politieke macht hebben. De volksvertegenwoordigers controleren het kabinet/ de regering, kunnen wetsvoorstellen doen en beslissen of wetsvoorstellen doorgaan.
Democratische besluitvorming: een manier van besluiten waarbij de meeste stemmen gelden. De volksvertegenwoordigers nemen beslissingen door een meerderheid van stemmen (Eerste- en Tweede Kamer, Gemeenteraad, Provinciale Staten etc.). Wel houden zij daarbij vaak rekening met de minderheid.
Vrije verkiezingen: burgers hebben het recht om vrij en anoniem volksvertegenwoordigers in het parlement te kiezen.
Grondwet: document waarin de regels voor de staatsinrichting en de grondrechten van de burgers beschreven staan.
Trias Politica: Scheiding der machten:
Wetgevende macht: mensen die wetten maken
Uitvoerende macht: mensen die de wetten uitvoeren
Rechterlijke macht: mensen die bepalen wie zich wel en niet aan de wet houdt
In Nederland ziet de trias politica er als volgt uit:
De wetgevende- en uitvoerende macht zijn dus niet helemaal gescheiden in Nederland, omdat de regering zowel wetten moet uitvoeren als wetten kan voorstellen.
Grondrechten: burgers hebben rechten als: vrijheid van meningsuiting, persvrijheid, vrijheid van vergadering, van het oprichten van verenigingen en politieke partijen, godsdienstvrijheid, vrijheid van onderwijs, scheiding kerk en staat, recht op privacy etc.
Iedereen is gelijk: alle burgers zijn voor de wet gelijk; er is respect voor minderheden.
Artikel 1 van de Grondwet:
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Verschillen Democratische Rechtsstaat en Dictatuur
De verschillen tussen een democratische rechtsstaat en een dictatoriaal politiek systeem kunnen benoemen.
Wij hebben in Nederland dus een parlementaire democratie in een rechtsstaat. Dat is een heel ander systeem dan een dictatuur: een systeem waarbij één persoon of een kleine groep mensen alle macht heeft.
Enkele verschillen zijn:
| Democratie | Dictatuur |
|---|---|
| Volksvertegenwoordigers | geen volksvertegenwoordigers |
| Vrije verkiezingen | Staatsgreep |
| Grondrechten | Grondplichten |
| Trias Politica | geen Trias Politica |
| Machtenscheiding | geen Machtenscheiding |
| Vrijheid van meningsuiting | Censuur |
Voorbeelden van een dictatuur zijn: rechts-extremistische of fascistische dictatuur van Hitler in Duitsland en Mussolini in Italië in de vorige eeuw. Communistische regimes in China, Cuba en Noord-Korea.
Er staat: …beslissen of wetsvoorstellen door gaan. Maar ‘doorgaan’ moet aan elkaar.
Dank, aangepast!
Ik moet voor mijn maatschappijleer PO weten wat de 6 beginselen zijn van een democratische rechtsstaat maar ik kan het nergens vinden. Enig idee??
Alvast bedankt 🙂
Dag Nina,
Er zijn verschillende mening over wat je precies onder ‘beginselen van de rechtsstaat’ kan zien.
Wat je er in ieder geval onder kunt rekenen:
1. Legaliteitsbeginsel
2. Grondrechten
3. Scheiding der Machten (Trias Politica)
Daarnaast kun je er aan toe voegen:
4. Rechtsberscherming
5. Onafhankelijke rechtsspraak
6. Democratiebeginsel
Waarom kan je niet kopiëren?
Dag Marielle,
Dit is zo ingesteld op de website, om plagiaat tegen te gaan.
wat is het verschil tussen een autocratische en totalitaire dictatuur? of is dat hetzelfde?