Politieke stromingen en partijen (her)kennen.
Uitgangspunten van politieke stromingen en partijen herkennen en benoemen.
Hieronder per stroming de uitgangspunten / kenmerken:
Liberaal
Partijen: VVD, D66, PVV, FvD
• Individuele vrijheid en individuele rechten –politieke grondrechten– staan centraal
• Economische vrijheid, vrijheid om te ondernemen
• Particulier initiatief: ruimte om een vereniging, bedrijf etc. op te starten etc.
• Relatief kleine rol voor de overheid (Dereguleren: minder regels, wetten)
• Belangrijke taak overheid bij handhaving van openbare orde en defensie
• Bescherming van de rechtsstaat en handhaven van een democratisch staatsbestel:
Een onmisbare voorwaarde voor de vrijheidsbeleving van de burgers.
• Abortus en euthanasie: individuele vrijheid en eigen verantwoordelijkheid
• D66 ziet zichzelf als een sociaal-liberale partij. Belangrijke uitgangspunten van D66
zijn ook democratisering van politiek en samenleving, bestuurlijke vernieuwing
bijvoorbeeld gekozen burgemeester, invoeren referendum.
Sociaaldemocratisch- en Socialistisch
Partijen: SP, PvdA, GL, 50+, DENK
• Streven naar gelijkheid, vermindering van bestaande ongelijkheid in de wereld
• Internationale solidariteit, verkleinen van verschillen in inkomen, welvaart, macht
• Relatief grote rol van de overheid
• Opkomen voor de zwakken in de samenleving, positie van laagste inkomensgroepen verbeteren
Christendemocratisch
Partijen: SGP, CU, CDA
• Bijbelse waarden als naastenliefde en verantwoordelijkheid
• Christelijke geloof als inspiratiebron
• Rol overheid niet te klein of te groot: gespreide verantwoordelijkheid:
De overheid helpt waar nodig, dus wel overheidszorg voor kwetsbare groepen.
Verder zoveel mogelijk overlaten aan maatschappelijke organisaties
• Rentmeesterschap: goed zorgen voor wat God ons heeft gegeven.
Dit wordt vooral gebruikt als goede zorg voor het milieu.
• Voor de ChristenUnie en de SGP is de bijbel leidend, voor het CDA minder.
Ecologisch
Partijen: PvdD, GL
• Geen aantasting van natuur en milieu: milieuvriendelijk en duurzaam produceren en consumeren
• Zorgen dat mensen anders leren denken (mentaliteitsverandering) en nieuwe wetten invoeren
• De Partij voor de Dieren weigert links of recht te zijn, maar wordt vaak tot centrumlinks gerekend
Rechtsextremistisch
Partijen: NvU
• Ongelijkwaardigheid met betrekking tot ras (racisme), nationaliteit (nationalisme),
seksuele geaardheid of sekse.
• Superioriteit van de eigen groep/ eigen volk/ natie
• Centraal leiderschap, Gerichtheid op geweld
• Vaak sympathie voor (leiders van) fascisme (rassenleer) van Nazi-Duitsland.
• Komt vooral op in tijden van angst en crisis